Wyszukaj na stronie

Wyjątkowo uroczystą oprawę miało odsłonięcie na nadbużańskiej skarpie, przy moście drogowym pomnika ku czci poległych i pomordowanych żołnierzy zbrojnego podziemia antykomunistycznego oraz mieszkańców ziemi wyszkowskiej, którzy w latach 1944 - 1952 padli ofiarą komunistycznego terroru. Fundatorem pomnika jest Fundacja „Pamiętamy”. „Oddajemy cześć mężnym patriotom, którzy podczas najmroczniejszej nocy stalinizmu mieli w sobie siłę, odwagę i determinację, aby z bronią w ręku walczyć o wolną Polskę” - w liście do uczestników uroczystości napisał Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej Lech Kaczyński, który, mimo zapowiedzi, nie mógł osobiście wziąć w niej udziału.
Uroczystość rozpoczęła się mszą świętą w kościele p.w. św. Idziego. Koncelebrowali ją ks. biskup Stanisław Stefanek, ks. Henryk Kietliński i o. Grzegorz Szymanik. Oprawę muzyczną mszy wzbogaciła Orkiestra Reprezentacyjna Wojsk Lądowych z Warszawy Wesołej.
Gości i mieszkańców (bardzo licznie były reprezentowane szkoły oraz poczty sztandarowe) powitał burmistrz Grzegorz Nowosielski. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego reprezentował Paweł Wypych, sekretarzem stanu Kancelarii Prezydenta RP.
 W kazaniu biskup Stefanek stawiał pytania o sens śmierci w kategoriach ofiarnych – za wolność, za prawdę.
- Pomnik, który dziś święcimy, i cała historia, która przy tej okazji dziś wraca, to są fakty, które powinny się znaleźć w programie edukacji obywatelskiej. Nie dla wszystkich ta postawa (osób uhonorowanych na pomniku – ES) jest jasna, trzeba ją przemyśleć.
Dary dla parafii na ręce biskupa przekazali: minister Paweł Wypych - od prezydenta Lecha Kaczyńskiego platerowany ryngraf z bursztynami  - oraz burmistrz Grzegorz Nowosielski i jego zastępczyni Teresa Trzaska – puszkę do przechowywania Najświętszego Sakramentu i kwiaty.
Kazimierz Krajewski, historyk z IPN, przybliżył postacie uczestników walk o niepodległość w latach 1945 - 1952, mieszkańców ziemi wyszkowskiej  - głównie Jana i Franciszka Kmiołków, Zygmunta Dąbkowskiego, Władysława Grudzińskiego i Stanisława Łaneckiego oraz ich dokonania w tym okresie. Po mszy rozdawana była broszura autorstwa Kazimie-rza Krajewskiego i Tomasza Łabuszewskiego „Żołnierze wyklęci Ziemi Wyszkowskiej 1944 – 1952”.
Po błogosławieństwie księdza biskupa, prowadzeni przez wojskową orkiestrę, wojskową kompanię honorową i poczty sztandarowe, zgromadzeni przeszli pod pomnik na nadbużańskiej skarpie. Już sam sposób zorganizowania uroczystości świadczył o tym, że Wyszków przeżywa wielkie wydarzenie. Dzięki świetlnym iluminacjom pomnik majestatycznie wyłaniał się z zapadającego zmroku. Plac oświetlały lampy oraz trzymane przez harce- rzy pochodnie. Na stojącej przy pomniku scenie na gości czekał aktor Jerzy Zelnik (kojarzony głównie z rolą Ramzesa XIII w filmie „Faraon”).
Na gości, w tym tego najważniejszego – Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego – czekali również zgromadzeni wokół placu i po drugiej stronie ulicy mieszkańcy. Niestety, w ostatniej chwili prezydent zmienił plany i poleciał do Brukseli.
Jerzy Zelnik rozpoczął uroczystość fragmentem odezwy z 1945 r. kolportowanej na ziemi wyszkowskiej: „Nie ma takiej siły, która zabroniłaby nam być wolnymi”. - Siła tego zdania uzmysławia, że pomnik, wokół którego się zgromadziliśmy, upamiętnia największe z możliwych świadectwo przywiązania do wartości wysokich, jakimi są niepodległość ojczyzny, wolność jednostki ludzkiej - podkreślił. - Świadectwo dane w najgłębszym mroku nocy terroru komunistycznego, w czasach brutalnego, pełnego triumfu systemu, który w dotychczasowych dziejach ludzkości był największym, jednocześnie najgroźniejszym zinstytucjonalizowanym wrogiem wolności. Świadectwo dane w czasach, w których za czynne wystąpienie w obronie niepodległości, wolności płaciło się życiem.
O odsłonięcie pomnika poprosił ministra Wypycha, burmistrza Nowosielskiego i Mariannę Włodarczyk, siostrę Jana i Franciszka Kmiołków, o poświęcenie – biskupa Stefanka. Potem jeszcze wiele i pięknie mówiono o partyzantach antykomunistycznego podziemia. Grzegorz Nowosielski przypomniał, że „mieszkańcy ziemi wyszkowskiej mogą szczycić się tym, że zawsze, od samego początku sprzeciwiali się wszelkim próbom na-rzucania im obcych, totalitarnych rozwiązań ustrojowych”. - Za Polskę w pełni wolną od reżimu komunistycznego, w pełni niepodległą gotowi byli walczyć, a nawet w tej walce zginąć - zaznaczył. - Im zawdzięczamy ducha walki o pokój, który pozwolił nam jako pierwszym na świecie przeciwstawić się i zwyciężyć imperium zła. Pokoleniom, które walczyły o naszą wolność, winniśmy wdzięczność i pamięć. Bo nie ordery są najważniejsze. Najważniejsza jest pamięć o tamtych czasach i tamtych bohaterach. Od wielu lat w tym miejscu, na skarpie, stoi haubica, symbol wojny. Dziś gromadzimy się przed pomnikiem – symbolem pokoju i pamięci. Jako wyraz pamięci i „w uznaniu zasług dla niepodległej Rzeczypospolitej” Lech Kaczyński nadał partyzantom, w większości już pośmiertnie, wysokie odznaczenia państwowe. Z rąk ministra Wypycha odebrali je najbliżsi poległych. - Myślę, że dzisiejsze odznaczenia są dowodem tego, że pamięć o bohaterach nigdy nie zostanie wymazana – podkreślił minister, przekazując od prezydenta „najwyższe wyrazy uznania i szacunku”. Odczytał też list, w którym Lech Kaczyński przypomina zasługi odznaczonych.
„Zasługuje na podkreślenie, że pomnik ten powstał w ramach szerokiego, ogólnopolskiego projektu, realizowanego przez Fundację „Pamiętamy” przy współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej. Pragnę także wyrazić uznanie władzom samorządowym i mieszkańcom Wyszkowa, którzy pielęgnują pamięć o naszej dramatycznej historii” – chwali prezydent.
„Okrutne czasy terroru komunistycznego” wspominał odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski Marian Czajkowski. - Byłem wtedy bardzo młody - opowiadał. - Widziałem bezkarność i bezwzględność komunistów. Nie wahałem się, gdy Jan Kmiołek zaproponował przystąpienie do jego oddziału. Wspólnota losu, którą dzieliłem z kolegami z oddziału pozwoliła mi poznać, jakimi ludźmi byli. Głośno dzisiaj mówię, że byli to wspaniali ludzie, skromni, głęboko wierzący, odpowiedzialni, oddani bez reszty sprawie niepodległości ojczyzny i wolności człowieka.
- Z całego serca dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do upamiętnienia tych bohaterskich żołnierzy – kontynuował - do uświadomienia społeczeństwu, że oddziały podziemia antykomunistycznego, które walczyły na ziemi wyszkowskiej, to nie grupy bandyckie. To zaprzysiężone wojsko, bez koszar, gdzie za posłanie służyły często wiązka trawy na skrawku suchego gruntu wśród bagien. Pomnik ten niech będzie dla naszej młodzieży przypomnieniem, że o wolność trzeba walczyć. Nie zawsze z bronią w ręku, ale kulturą i pamięcią o tych, którzy zginęli za wolność i nigdy nie będą mieli własnych grobów. Niech to miejsce będzie symboliczną mogiłą wiernych synów ojczyzny. Teraz powierzę ją młodemu pokoleniu. Jestem pewien, że się nie zawiodę.
Uroczystość zakończył Apel Poległych i złożenie pod pomnikiem kwiatów. W imieniu fundacji „Pamiętamy” wraz z Grzegorzem Wąsowskim wiązankę złożył były już szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego Mariusz Kamiński.

Wróć do listy artykulów z tego wydania