Zapraszamy do GALERII ZDJĘĆ

Zamiłowanie Eli Szczuki, naszej redakcyjnej koleżanki, do historii Wyszkowa z pewnością znane jest czytelnikom „Nowego Wyszkowiaka”. Na przestrzeni minionych 15 lat jej historyczne opowieści wielokrotnie ukazywały się na łamach naszego tygodnika.

Serdecznie wszystkich powitała i przedstawiła bohaterkę wieczoru - Elę Szczukę oraz Pawła Sztompkego p.o. dyrektora biblioteki Renata Powichrowska. Wśród widzów można było zauważyć m.in. burmistrzów Grzegorza Nowosielskiego i Adama Warpasa (który pierwszy podchwycił pomysł wydania tej pracy, za co mu autorka serdecznie dziękuje), ks. Henryka Kietlińskiego - honorowego obywatela Gminy Wyszków, ks. Wojciecha Borkowskiego, reprezentującego parafię św. Idziego, naczelnik wydziału promocji Lidię Stępkowską, a także wielu przyjaciół i znajomych autorki. 

- Wszyscy, którzy znają panią Elę, wiedzą, że ona z niezwykłą pasją pielęgnuje naszą tradycję, kulturę, naszą historię – podkreślił burmistrz Grzegorz Nowosielski. - To przynosi jej też niezwykłą radość. Jestem przekonany, że czytelnik właśnie to wszystko w tej książce odnajdzie. Jestem dumny, zaszczycony, że mogliśmy jako samorząd miejski wydać tę książkę, która, uważam, jest przeznaczona nie tylko dla wyszkowian, bo mówi o ludziach, którzy kształtowali nie tylko miasto Wyszków, ale również Mazowsze. Te nazwiska, te rody odegrały również rolę w historii Polski. Uważam, że każdy czytelnik, który przeczyta pierwszą stronę, da się poprowadzić pani Eli na wspaniałą wycieczkę po wyszkowskiej nekropolii. 

Kilka słów o autorce powiedziała Elżbieta Borzymek, reprezentująca wyszkowskie wydawnictwo Edytor (wydawcę Nowego Wyszkowiaka), które przygotowało książkę do druku. Zauważyła, że Ela Szczuka, choć ukończyła Politechnikę Warszawską, ma duszę humanisty. A zainteresowanie historią wyniosła z domu. Jej mama, Zofia Szczuka, była nauczycielką historii, a siostra, Krystyna Szczuka-Wiśniewska kontynuuje tę tradycję, przybliżając historię wyszkowskim gimnazjalistom. - Ela bardzo często chodziła na cmentarz, robiła zdjęcia nagrobkom i z czasem zainteresowała się ludźmi, którym były poświęcone. – Ela ożywiła ten cmentarz i oswoiła – podsumowała. 

Jeśli chodzi o wygląd książki, jest on w całości pomysłem autorki. Dzięki zaangażowaniu przede wszystkim Tomka Głuchowskiego, który przygotował książkę do druku i zaprojektował okładkę, udało się spełnić jej oczekiwania.

Pytaniem o początki książki Paweł Sztompke rozpoczął interesującą, przyjacielską  pogawędkę z autorką „Cmentarza parafialnego w Wyszkowie”. Okazało się, że początki jej książki sięgają 2000 roku, gdy kończyła studia podyplomowe ze sztuki we Włodkowicu i  trzeba było wymyślić temat pracy dyplomowej. 

- I wpadłam na myśl: „Cmentarz parafialny w Wyszkowie” – wspominała. - I taki zaczątek, historia miasta, historia cmentarza, to była moja praca dyplomowa. 

- Na początku byli ludzie czy pomniki? – dopytywał się dziennikarz.

Wtedy Ela przypomniała początki swojej pracy w lokalnej prasie. Pierwszy wywiad historyczny dla „Wyszkowiaka” (ok. 1994 r.), z którym wtedy współpracowała, przeprowadziła o hucie szkła z Mieczysławem Mioduchowskim. – I potem tak jakoś poszło, jedno nazwisko, drugie… 

Odpowiadając na kolejne pytanie, spośród osób, których dzieje opisała w swojej książce, zaproponowała na bohatera filmu lub reportażu Mariana Strzeleckiego (harcerz, żołnierz AK, więzień obozu w Borowiczach (ZSRR), kierownik kina „Wschód”) i Tadeusza Strusia (żołnierza Września i Armii Krajowej o ps. Kaktus, przez lata ukrywający swoją bohaterską przeszłość, pracownik WFMiUW).
 

- Ta moja cześć rodziny bardzo się rozpierzchła, związana była z Wyszkowem przed wojną, a później ich losy bardzo się rozeszły - wtrącił Paweł Sztompke. Opowiedział historię swojego ojca, który po powstaniu ze zburzonego domu w Warszawie uratował tylko talerz i ryngraf. Gdy z nimi wracał, talerz zbił, a ryngraf mu ukradli. – Wszystko, co z jego życia zostało, to cmentarz, który jest tutaj, cmentarz jego rodziców…

I wtedy Ela ujawniła swoją niespodziankę – prezentację zdjęć związanych z rodem Sztompków. Oglądając zdjęcia, autorka i dziennikarz dzielili się swoimi informacjami o poszczególnych członkach rodziny. Wspominali tak barwne postacie jak Adam Sztompke, który był współwłaścicielem huty („pracował w hucie tak, że stracił wzrok”), jego matka - Teresa Jadwiga z Krupińskich Sztompke, matka 15 synów, siedmiu z nich - Franciszek, Ksawery, Antoni, Adam, Teofil, Stanisław i Edward - było współzałożycielami wyszkowskiej huty szkła, i dwóch córek; Kazimiera została żoną hutnika Władysława Mioduchowskiego.

- To taki obywatel świata - mówi o swoim ojcu Wacławie, Paweł Sztompke - ale uważał, że jeśli grzyby, to tylko Dalekie, jeśli fajne miejsce, to Wyszków.
 

- Ta książka ma kilka wartości – dodał. – Jedną, która mnie ogromnie zaskoczyła, jest bezpłatna. Właściwie powinniśmy całować w rękę burmistrza, że się po pierwsze na to zdobył, a po drugie że książka ma ogromną wartość dla ludzi związanych z Wysz-kowem, jest w niej wiele nazwisk ważnych dla Wyszkowa.
 

Przy okazji, na prośbę burmistrza, Ela Szczuka opowiedziała o akcji ratowania nagrobków na cmentarzu, który ma już 190 lat. Najstarszy na nim obiekt, kaplica z 1835 r., jest w dobrym stanie. Jednak wiele nagrobków wymaga renowacji, a im starsze, tym koszty większe. Zabytkowe nagrobki może odnawiać tylko osoba z odpowiednimi uprawnieniami. 

- Przy pomocy burmistrza – zaznaczyła - bo ja mogę sobie rzucać pomysły, ale nie mam mocy sprawczej, ruszyła akcja odnawiania zabytków. Od 2006 r. są zbierane pieniądze. Odnowiliśmy 7 nagrobków. 

Pod artykułem podajemy numer konta, na który można wpłacać pieniądze, bo te zebrane tylko raz w roku 1 listopada nie są wystarczające.
 

- Chciałbym wypowiedzieć słowa uznania, jak i wielkiej wdzięczności – zwrócił się do autorki ks. Kietliński – i to w imieniu żyjących wyszkowian, jak i przyszłych pokoleń, które na pewno będą sięgać do tej książki, która zrodziła się z miłości do Wyszkowa, do naszej historii, z wielkiej pasji. Chciałbym, żeby pani zapowiedziała dalszy ciąg tych historii. 

- Jest wiele tematów na tym cmentarzu. I cieszę się, że pani Elżbieta tak zachodziła i zachodzi na nasz cmentarz. Proszę dalej zachodzić. 

Elżbieta Szczuka podziękowała burmistrzowi Nowosielskiemu za wydanie książki. Potem autorka i wydawca otrzymały piękne kwiaty od burmistrzów, a do Elżbiety Szczuki ustawiła się ogromna kolejka po autografy. Poglądy na temat spotkania i książki można było wymienić przy herbacie i ciasteczkach, do czego serdecznie zapraszał Paweł Sztompke.

Pieniądze na renowację nagrobków można wpłacać na specjalnie utworzone kilka lat temu subkonto: Parafia Rzymskokatolicka św. Idziego, nr rachunku 81 8931 0003 0000 2495 2016 0002.

Autor:
Treść:
Kod z obrazka: