„Zainspirowały mnie opowieści mojej babci, która urodziła się i mieszka we wsi Knurowiec już 89 lat, urodziła się w lutym 1923 roku, jest najstarszą osobą na wsi” – pisze nasz Czytelnik. – „Każdy na wsi zna kolejkę, do dziś mówi się: spotkamy się na kolejce lub szedłem kolejką. Można zresztą jeszcze znaleźć pozostałości z tamtych czasów. Ale może nie każdy wie, od kiedy kolejka istniała. Od tartaku w Dalekiem została pociągnięta główna linia wschodnia, przez bór koło wsi Białebłoto, dalej był mostek na rowie przy stawach rybnych, nitka przecinała dzisiejszą krajową trasę nr 8. W niektórych notatkach można wyczytać, że do roku 1932 kolejka prowadziła do wsi Brańszczyk, ale moja babcia nie przypomina sobie tego.
GMINA BRAŃSZCZYK: Kolejka leśna Puszczy Białej
Jeden z naszych czytelników, mieszkaniec Knurowca postanowił przypomnieć historię kolejki leśnej, która na terenie Puszczy Białej powstała najprawdopodobniej w latach 1915-1920.„Zainspirowały mnie opowieści mojej babci, która urodziła się i mieszka we wsi Knurowiec już 89 lat, urodziła się w lutym 1923 roku, jest najstarszą osobą na wsi” – pisze nasz Czytelnik. – „Każdy na wsi zna kolejkę, do dziś mówi się: spotkamy się na kolejce lub szedłem kolejką. Można zresztą jeszcze znaleźć pozostałości z tamtych czasów. Ale może nie każdy wie, od kiedy kolejka istniała. Od tartaku w Dalekiem została pociągnięta główna linia wschodnia, przez bór koło wsi Białebłoto, dalej był mostek na rowie przy stawach rybnych, nitka przecinała dzisiejszą krajową trasę nr 8. W niektórych notatkach można wyczytać, że do roku 1932 kolejka prowadziła do wsi Brańszczyk, ale moja babcia nie przypomina sobie tego.
Rozmawiałem z mieszkańcami różnych wsi i bardzo miło wspominają tamte czasy, kolejka dawała im dużo zabawy. Czasami maszynista zostawiał wagoniki, a oni wsiadali do nich, odpychali się kijami i jeździli po szynach.”
Kolejkę opisywał już na łamach Nowego Wyszkowiaka (w 2010 r.) dziś już nieżyjący Bogusław Nasiadko. Poświęcił jej jeden z fragmentów „Historii Dalekiego”:
„Najbardziej pracochłonna była budowa kolei wąskotorowej, która przecinała obszary leśne na długości ponad 25 km i biegła od gospodarstwa rolnego, zwanego wówczas dworem, w Rząśniku, poprzez plac surowca w tartaku i dalej do składnicy drewna, która była zlokalizowana w pobliżu szosy Wyszków – Białystok, tuż koło Knurowca. Ta droga inwestycja szybko się zamortyzowała i, co najważniejsze, dostawę drewna do tartaku ogromnie przyspieszyła i niszczeniu tego cennego surowca zapobiegła. Do stacji Dalekie, poza drewnem tartacznym, kolej wąskotorowa dowoziła także inne rodzaje i gatunki drewna, które na wagony ładowano i innym gałęziom gospodarki, przede wszystkim kopalniom i fabrykom papieru sprzedawano. Ta kolejka, jak i cały tabor z dwoma parowozami były własnością tartaku”.
Historię Kolei Leśnej Puszczy Białej można znaleźć także m.in. na stronie internetowej http://www.linia29.cal.pl: „Powstała w pierwszej połowie XX wieku, najprawdopodobniej około roku 1915-1920, natomiast rozebrana została w 1963. (…) „Kolejka była wąskotorowa, jej główna „baza”, lokomotywownia, miejsce do obracania parowozów znajdowała się w miejscowości Dalekie-Tartak. Stamtąd kolejka odgałęziała się w dwóch kierunkach: w kierunku wsi Białebłoto oraz dalej Knurowca. Druga nitka szła w okolice Porządzia. Jeszcze po dzień dzisiejszy zachowały się starotorza, które są dobrze dostrzegalne w lesie. W nie-których miejscach, gdzie dawniej były tory, dziś biegnie normalna droga leśna.
Początkowo nitka wschodnia wychodziła na północ od tartaku, powoli zbliżając się do linii 29. Zanim doszła do wiaduktu pod linią Tłuszcz-Ostrołęka (który można obejrzeć dziś), posiadała trójkąt do obracania lokomotyw. Za trójkątem napotykała łuk (odbijała w kierunku wschodnim), po czym przechodziła pod wspomnianym wiaduktem, idąc dalej lasem, dalej przecinając drogę Białebłoto - Dalekie Tartak. Następnie główny tor kolejki łączył się z odnogą od bazy las. (…) tor szedł jeszcze około 1,5 km w kierunku południowo-wschodnim, po czym był łuk i dalej obierał kierunek zachodni. Tuż za łukiem znajdowała się rampa załadunkowa. Ślad po niej jest jeszcze bardzo dobrze zachowany.
Za rampą rozciągała się długa prosta licząca kilka kilometrów. Kolejka szła tutaj przez samo serce Puszczy Białej, przechodząc m.in. przez tereny bagniste. Za terenami bagnistymi odbijała nieco na północny-wschód, by za chwilę znów wyrównać swój bieg do kierunku wschodniego. Taka sama sytuacja była około kilometra dalej, gdzie tor zbliżył się znacznie do Białegobłota. Tutaj linia dobiegała w okolice Rybakówki, miejsca, gdzie do dziś są stawy hodowlane. Na łuku w prawo (w stronę jezior) odchodziła w kierunku północnym bocznica, która swój koniec miała w Jeglu. Była to prawdopodobnie bocznica używana tylko czasami.
Tor główny kolejki biegł natomiast dalej w stronę stawów, po czym równał się z drogą Knurowiec-Białebłoto. I tutaj zachowały się jeszcze resztki przepustu nad rzeczką. Idąc wciąż wzdłuż drogi, tor przecinał krajową ósemkę i wchodził na teren Knurowca. Tutaj wspomnę o zapewne charakterystycznym miejscu - zajeździe drogowym. W jego miejscu znajdowała się bowiem składnica, z której najprawdopodobniej wożono drewno do Dalekiego. Za skrzyżowaniem tor szedł w kierunku wschodnim, równolegle do wsi Knurowiec. Najprawdopodobniej około kilometra za końcem wsi kończyła się również kolejka (w okolicach drogi idącej z Budykierza).”
opr. SB
Komentarze
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami internautów. Redakcja Nowego Wyszkowiaka nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Redakcja zastrzega sobie możliwość przeredagowywania fragmentów komentarzy w sposób nie zmieniający ich przekazu, a w szczególnych przypadkach usuwania fragmentów lub całych komentarzy. Nie będziemy publikować opinii, które są wulgarne, obraźliwe, naruszające zasady współżycia społecznego, zawierają adresy www i e-mail oraz dane osobowe i teleadresowe, obrażają osoby publiczne, obrażają inne osoby uczestniczące w dyskusji, mogą łamać prawa autorskie, nie są zgodne z tematem komentowanego artykułu.
2012-08-20 18:44
~gfd
bardzo dobry pomysł na relacje przeszłości i jej upamiętnienia,tylko dziennikarka mogłaby poprawić swój styl pisania.
2012-08-20 11:49
~Piotr
Słusznie, mnie również zainteresował artykuł. Przypomniałem sobie że mój św. pamięci dziadek opowiadał o niej.
2012-08-20 06:48
~Jarek
Dla mnie ciekawe informacje - "domorosłej" mądrali Nice nie wiadomo z jakiego powodu przeszkadza - nawet robienie zdjęć babci!
2012-08-17 13:24
~Nice
Domorosły historyk wsi Knurowiec.Tego pana można spotkac z aparatem fotograficznym jak robi zdjęcia wszystkiemu co się rusza i nie rusza nawet babci!
Czytaj w aktualnym numerze
Reklama
Najczęściej czytane
Archiwum
Reklamy google
