Mój zadawniony sentyment do Wyszkowa, spotęgowany licznymi obchodami rocznicowymi, w których brałem udział, upewnił mnie, że jedynym miejscem na świecie, w którym wciąż tkwią korzenie rodzinne, to Wyszków. Tu spędziłem dzieciństwo, szczęśliwą młodość, odebrałem pierwsze nauki i doświadczenia, przyjaźnie... Z perspektywy czasu właściwie doceniam wpływ tego miasta, obdarowanego przez historię duszą (!), na ukształtowanie mojej osobowości, w tym szacunku i przywiązania do lokalnych tradycji.  – mówił 23 września 2004 roku podczas uroczystej sesji rady miejskiej, na której nadano mu honorowe obywatelstwo Gminy Wyszków. 

- Pan Bolesław Wolski to wspaniały człowiek – podkreślił w trakcie tej samej uroczystości ks. Henryk Kietliński. – To osobowość bardzo bogata, a jego działalność wielowymiarowa. To wielki Polak, prawdziwy patriota i dzielny żołnierz. 
 

•

Bolesław Wolski urodził się 2 marca 1927 roku w Kępie Nadbrzeskiej (obecnie w granicach Otwocka). Był jednym z czworga dzieci Wincentyny i Stanisława Wolskich. Stanisław Wolski w latach 1932–39 był burmistrzem Wyszkowa, a w 1945 r. – pierwszym polskim burmistrzem Bartoszyc. Matka była działaczką społeczną, przewodniczącą Związku Pracy Obywatelskiej Kobiet w Wyszkowie. ZPOK prowadził ochronkę, sklep, organizował różne kursy. Rodzice Bolesława Wolskiego otrzymali pośmiertnie, za uratowanie w okresie okupacji żydowskich dzieci, medal Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. 

Do Wyszkowa Bolesław Wolski przyjechał wraz z rodzicami w 1928 roku.

Po niekorzystnym dla nas podziale wschodnich rubieży, których lwia cześć na mocy traktatu ryskiego przeszła w ręce sowieckie, rodzice zagrożeni utratą wolności (ojciec został ostrzeżony przez życzliwą Żydówkę o aresztowaniu za udział w wojnie bolszewickiej, lecz po polskiej stronie), zdecydowali się na ucieczkę do Polski. Był to 1923 rok, początek reform i kryzysu. Poszukiwanie pracy, ciągła zmiana miejsc zamieszkania, obudziły naturalną potrzebę stabilizacji. Tą ostoją dla Wolskich stał się na wiele lat Wyszków. Ojciec został kierownikiem tartaku. Oznaką pełnej stabilizacji stały się narodziny najmłodszej siostry (Marii) i zakup 600-metrowej działki przy ulicy Długiej 6a (obecnie to ul. 11 Listopada róg Szkolnej - ES)
 

W Wyszkowie Bolesław skończył szkołę podstawową (1937 r.), gimnazjum (w 1944 r. zdał małą maturę na kompletach tajnego nauczania) i I klasę liceum. Był związany z ZHP. 

Po wybuchu II wojny burmistrz Stanisław Wolski został oddelegowany do Włodawy. Rodzina Wolskich jednak do tego nadbużańskiego miasta nie dojechała – agresja ZSRR na Polskę 17 września zastała ich w Brześciu. Postanowili wracać, 21 września byli z powrotem w Wyszkowie. Dom przy ul. 11 Listopada był spalony, zamieszkali w parku, w domu Apolinarego Rytla, dyrektora gimnazjum.  Już w październiku 1939 r. Bolesław wstąpił do drużyny harcerskiej zorganizowanej przez phm. Jerzego Rytla przy Polskim Związku Powstańczym. W 1940 roku wyszkowska drużyna została włączona do Szarych Szeregów. Okupacyjny pseudonim Bolesława Wolskiego to „Zasłona”. W harcerstwie i Armii Krajowej działali też jego starszy brat Stanisław ps. Pomian (to nazwa rodzinnego herbu) - był dowódcą drużyny Grup Szturmowych oraz siostra Irena ps. Mirka. Bolesław miał 16 lat, kiedy został drużynowym oddziału Bojowych Szkół Szarych Szeregów („BS”). W czasie wojny ukończył kurs instruktorski Wielkiej Dywersji (jego wykładowcą był Andrzej Romocki ps. Morro) i Szkołę Podchorążych „Agricola”. Komendantem terenowym dwóch wyszkowskich klas „Agricoli” był hm. ppor. Jerzy Rytel. O uczniu klasy o kryptonimie E-22 Stanisław Grzybowski (również honorowy obywatel Wyszkowa) w książce „Nadzieja z tamtych lat” napisał: najmłodszy ze wszystkich, nerwowy i ambitny. 

W sierpniu 1943 roku, wspólnie z harcerskim oddziałem Kedywu Warszawskiego „Zośka”, brał udział w akcji „Taśma” w Sieczychach, był przy śmierci Tadeusza Zawadzkiego „Zośki”. 

W lipcu 1944 roku wstąpił do oddziału partyzanckiego Armii Krajowej pod dowództwem por. Mirosława Wyszyńskiego ps. Dołhun. Miesiąc później podchorąży „Zasłona” w akcji „Burza”, we wsi Podgać,  został ranny w kolano (leczony był w konspiracyjnym punkcie szpitalnym w Julinie k. Urli) - do końca życia lekko utykał.
 

4 września 1944 roku do Wyszkowa wkroczyli Rosjanie. W wyzwolonym Wyszkowie, na prośbę dyr. Rytla, zorganizował pierwszą po wojnie drużynę harcerską przy gimnazjum i liceum. W 1945 roku Wolscy musieli opuścić Wyszków. Rodzice wyjechali na Ziemie Odzyskane. Bolesław zamieszkał u ciotki (szwagierka Walerego Sławka – trzykrotnego premiera Polski i marszałka Sejmu) w Powsinie. Aktywnie działał w harcerstwie, był m.in. reporterem Harcerskiej Służby Informacyjnej, organizatorem obozów, kursów. Maturę zdawał w 1946oku w Warszawie (w Liceum im. T. Reytana). W 1952 roku ukończył Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej. W tym samym roku ożenił się z Bogumiłą Banaś, absolwentką Wydziału Prawa UAM w Poznaniu; mieli dwóch synów: Jarosława i Rafała. B. Wolski otrzymał nakaz pracy do Okręgowego Zarządu Kin w Olsztynie. Zaprojektował wiele kin, jest autorem projektów wnętrz i wystroju urzędów, banków, obiektów handlowych i kulturalnych. Autor statuetki – nagrody w konkursie Olsztyńskie Noce Bluesowe, współautor publikacji „Sześć wieków Olsztyna” i „Eryk Mendelsohn – architekt z Olsztyna”. Zaangażował się w życie tego miasta i województwa, pełnił wiele społecznych funkcji. 2 marca 2012 roku, w 85. rocznicę urodzin, otrzymał list gratulacyjny od Wojewody Warmińskiego-Mazurskiego. 

Warmia i Mazury są dumne, że Pan, potomek rodziny bardzo zasłużonej w walkach o odzyskiwanie wolności, biorącej udział w powstaniach listopadowym i styczniowym, jako miejsce życia wybrał stolicę regionu. Jako architekt i plastyk upiększał Pan Olsztyn i inne miasta naszego województwa. (...) Składam Panu serdeczne gratulacje, wielkie uznanie i podziękowanie za wszystkie piękne karty z Pana życia - zakończył list wojewoda Marian Podziewski.
 

Pana Bolesława Wolskiego poznałam w marcu 2001 roku, kiedy wraz z koleżankami z lokalnych gazet pojechałam do Olsztyna na spotkanie z Nim. Było to krótko przed uroczystą sesją Rady Miejskiej w Wyszkowie, podczas której pan Bolesław przekazał władzom miejskim pieczęć zarządu miejskiego i dokumenty z września 1939 roku, które zachował Jego ojciec. Przyjął nas (wraz z żoną Bogumiłą) bardzo serdecznie, obecne też były Jego siostry: Irena (zm. w 2005 r.) i Maria. Opowiadał nam o swoich rodzicach, o dawnym Wyszkowie, trochę o sobie. Drugi raz odwiedziłam Go w Olsztynie latem 2004 roku wraz z radnymi: Wojciechem Chodkowskim i Markiem Gizińskim. Radni przedstawili Mu wtedy propozycję przyznania honorowego obywatelstwa Gminy Wyszków. Widać było, że był dumny i zaszczycony tą propozycją.

Lubiłam otrzymywać listy od Niego: bogate w treści, pisane pięknym językiem wychowanka przedwojennego gimnazjum i czytelnym pismem architekta. Miał świetną pamięć, był dla mnie skarbnicą wiedzy o dawnym Wyszkowie i jego mieszkańcach. Wysyłałam Jemu „Nowe Wyszkowiaki”, które z uwagą czytał od pierwszej do ostatniej strony. W ogłoszeniach drobnych interesowały Go nazwiska, czy są wśród nich te znane Jemu z młodości. Niepokoiły go niektóre informacje z miasta, czemu dawał wyraz w rozmowach telefonicznych, ale ogólnie był dumny ze współczesnego Wyszkowa, z jego szybkiego rozwoju. 

Przyjeżdżał na ziemię wyszkowską, by brać udział w patriotycznych uroczystościach, np. w Sieczychach, Dębinkach czy w Leszczydole Nowinach.

Ostatni raz rozmawiałam z Nim w styczniu tego roku. Był w dobrej formie, wyszedł z choroby, która dopadła go w grudniu. Miał zamiar finalizować swoje wspomnienia o przedwojennym Wyszkowie, ilustrowane rysunkami. Nagła śmierć przerwała Jego pracowite życie.

 

Jego ciało powróci do rodzinnego Wyszkowa, pożegnają go tutaj symbolicznie Burmistrz Wyszkowa i Rada Miejska w Wyszkowie. 

Uroczystości pogrzebowe odbędą się w Olsztynie, gdzie zmarły mieszkał.

Autor:
Treść:
Kod z obrazka: