Strona główna
Galeria Kontakt Ogłoszenia
Historia Ziemia
Wyszukaj na stronie


GMINA ZABRODZIE:
Młyn „Nowość” z Niegowa zostanie wyremnotowany, niektóre z maszyn zapewne będzie można uruchomić. Starania o to podjęła wrocławska Fundacja Otwartego Muzeum Techniki we Wrocławiu oraz Muzeum Techniki Rolniczej i Gospodarstwa Wiejskiego Janusza Borkowskiego z Redecza Krukowego. - Taki młyn to rewelacyjna reklama i perełka gminy – uważa prezes fundacji.  
W 1928 r. Marian Dąbrowski z Niegowa naprzeciwko swojej posesji wybudował piętrowy młyn gospodarczy. Rolnicy z okolicznych wsi przywozili ziarna żyta, owsa, pszenicy, jęczmienia lub gryki. Przerabiano je na mąkę razówkę, pytlową lub kaszę. Młyn w Niegowie był małym prywatnym zakładem i posiadał zdolność przemiałową ok. 2 ton na dobę. Posiadał silnik z Winterthur na gaz generatorowy zwany ssanym, paliwem był koks, w 1955 r. zelektryfikowano go. W młynie zatrudnionych było trzech pracowników, do siedmiu w okresie wzmożonej pracy. 
W czasie II wojny światowej został poważnie zdewastowany. Pracował z małymi przerwami przy niezbędnych remontach przede wszystkim dla potrzeb niemieckiego okupanta, a później na rzecz Armii Czerwonej. Pod koniec lat 40. i w początkach 50. znaczna część młynów średniej wielkości, w tym również młyn w Niegowie, została upaństwowiona. Po 1956 r. nastąpiła reprywatyzacja ich części, zostały oddane właścicielom. Młyn w Zabrodziu pracował do 1967 r. Należy do skarbu Państwa. Bractwo Zabrodzkie od 2007 r. zabiega o jego ochronę i renowację, jednak na przeszkodzie stanął brak pieniędzy. Młyn, aby został wpisany do rejestru zabytków, musiał być najpierw odnowiony. Konserwator, z którym Bractwo prowadziło rozmowy, poprosił o opinię specjalistę z Fundacji. 
– Jechałem z przeświadczeniem, że po tym młynie zostały jakieś ruiny – mówi Stanisław Januszewski, historyk techniki, rzeczoznawca, założyciel Fundacji Otwartego Muzeum Techniki. – Zastałem obiekt w dobrym stanie, z cennym wyposażeniem. 
Wymienia szczególnie cenne urządzenia, tj. silnik gazowy „Winterthur”, gazownia przymłyńska z instalacją schładzającą i czyszczącą, pompa wodna o napędzie pasowym, centralnym, wialnie, workownice i skórzane pasy do mocowania worków, które wystarczy tylko oczyścić i zakonserwować. Podstawowe – i unikatowe – maszyny młyńskie zachowały się. Stanisław Januszewski uważa, że część z nich można uruchomić. Wyraźnie ucieszony dobrym stanem obiektu, planuje go odnowić i  urządzić tu Muzeum Młynarstwa i Piekarnictwa. Jak twierdzi, wystarczy uzupełnić niektóre urządzenia, oczyścić je i inne mniejsze elementy, posprzątać, a gmina wzbogaci się o niezwykłe, klimatyczne miejsce, idealne do spotkań, wystaw, lekcji pokazowych. Zaproponował starostwu powiatowemu (które zawiaduje własnościami Skarbu Państwa) przejęcie go w porozumieniu z Bractwem Zabrodzkim. Trwają procedury wpisania młyna do rejestru zabytków, wtedy będzie wart 30 tys. zł.. Ten – oprócz prawie kompletnego wyposażenia – jest niezwykły również ze względu na to, że jest zbudowany nie z cegieł, a z pustaków. Część maszyn można uruchomić na silnikach elektrycznych. Początkowo chodziły na silniku gazowym, który jest jednym z może pięciu zachowanych w Polsce. Januszewski nie wyklucza ogólnopolskiego rozpoznania zasobów młyńskich, tego brakuje służbie konserwatorskiej.
– Ten młyn robi niekorzystne wrażenie na kimś, kto się nie zna – dodaje. Niektóre z tych maszyn robią wrażenie starszych niż z 1928 roku, może przy konserwacji dotrzemy do numerów fabrycznych, które pozwolą coś bliższego ustalić. Taki młyn to rewelacyjna reklama i perełka gminy.  
Prace przy porządkowaniu obiektu już się rozpoczęły, 5 i 6 kwietnia sprzątało go wiele osób, m.in. z fundacji, Bractwa Zabrodzkiego, inni mieszkańcy gminy. Uporządkowano już wnętrze i przygotowano okna do oszklenia. W czerwcu mają być konserwowane maszyny. 
Stanisław Januszewski planuje już zorganizowanie w Niegowie we wrześniu międzynarodowej konferencji i warsztatów archeologii przemysłowej, które zazwyczaj mają miejsce na Dolnym Śląsku. Bractwo Zabrodzkie ma zajmować się nadzorem i opieką młyna, Stanisław Januszewski pozostawił u prezesa Józefa Kućmierowskiego dokumentację techniczną obiektu, dokładny opis poszczególnych urządzeń. Bractwo zamierza opublikować to w kolejnym numerze wydawanych przez siebie „Zeszytów Naukowych”.
– To dobre miejsce na organizowanie różnego rodzaju wystaw, spotkań – o potencjale młyna mówi prezes Kućmierowski. – Jego wartość edukacyjna i kulturowa jest nieoceniona.
Na stronie fundacji Stanisław Januszewski pisze o tej inicjatywie: „Może dzięki tej akcji ożyje zainteresowanie lokalną tradycją przemysłu wiejskiego, młynarstwa, piekarnictwa i zrodzony na ziemi niegowskiej pomysł Muzeum zyska fundatorów i mecenasów, którzy uznają, że mury młyna motorowego zasługują, by utrwalać i przechowywać w pamięci zabytki czasu, gdy na miejscowych polach dojrzewało zboże, a w młynach takich, jak ten z Niegowa, szumiały młyńskie kamienie.”
Podobny młyn (tyle, że wodny) znajduje się w Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu. Stanowi jego atrakcję. Wnętrze kryje nie tylko maszyny młyńskie, ale i ekspozycje związane z piekarnictwem. Młyn niegowski po odnowieniu i doposażeniu w różne eksponaty z pewnością nie wyglądałby gorzej. Oba te obiekty są połączone osobą pana Kućmierowskiego, który za temat pracy magisterskiej obrał właśnie ten w Ciechanowcu. Gdy pisał pracę dyplomową (ukończył wychowanie techniczne), spędził dwa tygodnie na jego mierzeniu, rysowaniu i opisywaniu. Warto pojechać do Ciechanowca 28 kwietnia, odbędzie się tam Jarmark Św. Wojciecha połączony z Festynem Leśnym.
E.E.
 
W tekście wykorzystano informacje z numeru 38 „Zeszytów Naukowych” (wydawanych przez Bractwo Zabrodzkie) zawarte w tekście „Młyn i piekarnia w Niegowie – Historia, konstrukcja, produkcja.”
Wróć do listy artykulów z tego wydania
Komentarze
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami internautów. Redakcja Nowego Wyszkowiaka nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. Redakcja zastrzega sobie możliwość przeredagowywania fragmentów komentarzy w sposób nie zmieniający ich przekazu, a w szczególnych przypadkach usuwania fragmentów lub całych komentarzy. Nie będziemy publikować opinii, które są wulgarne, obraźliwe, naruszające zasady współżycia społecznego, zawierają adresy www i e-mail oraz dane osobowe i teleadresowe, obrażają osoby publiczne, obrażają inne osoby uczestniczące w dyskusji, mogą łamać prawa autorskie, nie są zgodne z tematem komentowanego artykułu.
Lista komentarzy jest pusta!
Czytaj w aktualnym numerze
Wiadomości z miasta
Silny wiatr pokrzyżował plany organizatorów piątkowego, 17 czerwca, letniego kina plenerowego. Do obejrzenia wszystkich zaplanowanych na weekend filmów, a więc...
Sport
W weekend na parkietach Hali WOSiR odbyły się finały mazowieckich igrzysk młodzieży w piłce siatkowej chłopców. Reprezentujący gospodarzy zespół UKS Polonez...
Czytelnicy napisali
01.06.2016r. w prezencie z okazji Dnia Dziecka, rodzice z grupy „Żabki” pod czujnym okiem Pani Magdaleny Łyszkowskiej i Moniki Ponichtera przygotowali przedstawienie...
Wiadomości z powiatu
Radni jednogłośnie zdecydowali o udzieleniu wójtowi Stanisławowi Jastrzębskiemu absolutorium za 2015 r. Inwestycje minionego roku warte były prawie 12 mln zł. –...
Kultura
Wyszkowska biblioteka włączyła się w ogólnopolską akcję Noc Bibliotek „Wolno czytać”, która upłynęła pod znakiem Henryka Sienkiewicza i...

strony www Warszawa