- Trudno wyobrazić sobie demokratyczną Polskę bez samorządności – dodał starosta. – Jubileusz to dobry moment na podsumowanie minionych 25 lat, ale i dyskusję o przyszłości samorządu w Polsce i naszym powiecie.

W uroczystości wzięli udział samorządowcy z gmin:
 

• Brańszczyk: 22 miejscowości; 8,2 tys. mieszkańców

• Długosiodło: 40 miejscowości; 7,8 tys. mieszkańców

• Rząśnik: 28 miejscowości, 6,9 tys. mieszkańców

• Somianka: 30 miejscowości, 5,5 tys. mieszkańców

• Zabrodzie: 22 miejscowości, 5,8 tys. mieszkańców

• Wyszków, miasto – 27,3 tys. mieszkańców, gmina – 27 miejscowości, 12 tys. mieszkańców
 

W swoich prezentacjach wójtowie starali się pokazać, jak przez minionych 25 lat zmieniły się ich gminy. – Początki były trudne, pracę rozpoczęliśmy od budowy dróg – mówił wójt gminy Brańszczyk Mieczysław Pękul. – Na początku nie mieliśmy ani jednego kilometra dróg gminnych asfaltowych. W sumie w ciągu 25 lat wybudowano na terenie gminy ponad 50 km gminnych dróg asfaltowych, odnowiono i wybudowano 54 km dróg powiatowych, wybudowano ok. 40 km chodników.

W gminie Długosiodło w latach 2003 – 2015 zmodernizowano ponad 95 km dróg gminnych i 7,5 tys. m kw. chodników. W gminie Somianka w ostatnich 25 latach wybudowano i zmodernizowano ok. 50 km dróg gminnych i ok. 20 km dróg powiatowych, 12 km chodników. 

Obok dróg najważniejsze inwestycje infrastrukturalne gmin to budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. Ze 100-procentowego zwodociągowania cieszą się gminy Brańszczyk i Rząśnik. – Ok. 50% mieszkańców podłączonych jest do sieci – dodał wójt Brańszczyka.

Długosiodło ma ponad 71 km sieci wodociągowej i 21 km kanalizacyjnej, Rząśnik – 37 km sieci kanalizacyjnej i 71 przydomowych oczyszczalni ścieków, Somianka – ponad 100 km wodociągu, 12 km kanalizacji, 188 przydomowych oczyszczalni ścieków, Zabrodzie – 99 km wodociągu, 25 km kanalizacji.

Sporo miejsca wójtowie poświęcili inwestycjom w oświatę i sport. Mówili o tworzeniu przedszkoli, budowie placów zabaw, świetlic wiejskich i oświetlenia ulicznego, Internecie szerokopasmowym, doposażaniu jednostek OSP, budowie i remontach budynków użyteczności publicznej. 

Wiele inwestycji nie byłoby możliwych bez środków unijnych. Dzięki nim samorządy organizują też kursy i szkolenia dla mieszkańców, powstały przedszkola.

Wójtowie pokazywali na zdjęciach, jak w ciągu 25 lat wizualnie zmieniały się ich gminy. Zmienia się także mentalność mieszkańców, którzy coraz częściej i chętniej angażują się w prace organizacji pozarządowych i nieformalnych organizacji, tj. kluby seniora, samopomocowe, wolontariat. 

Każdy samorząd co roku jest organizatorem wielu imprez i uroczystości. Gminy próbują wykorzystywać urokliwe położenie nad Bugiem i Narwią, stwarzając warunki do rozwoju agroturystyki. W sezonie grono mieszkańców znacznie poszerza się o letników. Gmina Brańszczyk 2 lata temu rozpoczęła budowę skansen parku. Długosiodło ma nowoczesny odkryty basen, słynie z dorocznego Grzybobrania. Basen odkryty ma również gmina Rząśnik. – Powstał zaraz po transformacji, w 1992 r. – przypomniał wójt Paweł Kołodziejski.

Piękne położenie może być jednak kłopotliwe, o czym przekonują się mieszkańcy gminy Rząśnik. Połowę gminy obejmuje Natura 2000, połowę stanowią tereny powodziowe. 

Brańszczyk natomiast wykorzystuje położenie korzystne także pod względem gospodarczym, przy trasie ekspresowej. – W porę zadbaliśmy o przekształcenie terenu, w planie zagospodarowania przestrzennego nacisk położyliśmy na mieszkalnictwo, usługi i przemysł. Czekamy na budowę trasy w kierunku Białegostoku – przyznał wójt Mieczysław Pękul.

Z kolei oddalenie od głównych tras to problem gminy Długosiodło. – Nasi mieszkańcy mają problem ze znalezieniem pracy – przyznał wójt Stanisław Jastrzębski. Dlatego samorząd często korzysta z form aktywizacji proponowanych przez urząd pracy.

O współpracy między samorządami gminnymi i powiatowym mówił starosta. 

Na wspólne inwestycje w latach 1999 – 2015 powiat otrzymał od gmin 15,6 mln zł (w tym 5,5 mln od gminy Wyszków), przekazał gminom – 2,2 mln zł (w tym 28,5 tys. zł gminie Wyszków).

- Próbowaliśmy budować wspólnotę mieszkańców, co jest bardzo trudne. Mam nadzieję, że wszyscy będą mogli kiedyś powiedzieć: czujemy się jak u siebie – dodał Bogdan Pągowski.
 

Wójtowie podkreślali dokonania minionych 25 lat, dziękując także swoim poprzednikom, ale też nie brakowało słów obawy przed przyszłością. 

- Chcielibyśmy, żeby głos samorządów był jeszcze bardziej słyszalny. Mimo swoich niedoskonałości, samorząd to najlepsza reforma – podkreślił wójt gminy Długosiodło Stanisław Jastrzębski.

- Zwiększenie udziału gmin w podatkach PIT i CIT byłoby dla nas zbawieniem – dodał Paweł Kołodziejski.

- Samorząd to także współpraca na każdym szczeblu. Różnice zdań zawsze były i będą, ale potrafimy szukać porozumienia – podkreślił Andrzej Żołyński.

Przewodniczący rad poszczególnych gmin i rady powiatu podpisali przesłanie, w którym wyrażają niepokój z powodu „odchodzenia od podstawowych zasad samorządności”. „Mamy wrażanie, że Polska „samorządowa” przegrywa z Polską „resortową” – przekonują. – „Coraz więcej nowych zadań nakłada się na poszczególne szczeble samorządu bez zabezpieczenia odpowiedniego finansowania”. Samorządowcy domagają się zwiększenia dochodów własnych (zwiększenia procentowego udziału w podatkach lokalnych) i przekształcenia Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w Izbę Samorządową, negatywnie oceniają „wszelkie próby ograniczenia kadencyjności”.

Życzenia samorządowcom gmin powiatu wyszkowskiego złożyli europoseł Jarosław Kalinowski, poseł Bartłomiej Bodio, radni sejmiku mazowieckiego Cecylia Domżała i Marian Krupiński, zastępca dyrektora Mazowieckiej Jednostki Wdrażania Programów Unijnych Grzegorz Świętorecki.
 

Ciekawie o historii samorządności w naszym regionie mówił prof. Henryk Samsonowicz (na fot.). – To, co się dzieje m.in. tu, w powiecie wyszkowskim, jest znakomitym przykładem tego, czego można dokonać, biorąc do współrządzenia społeczeństwo, mieszkańców – ocenił. – Nasz papież Jan Paweł II powiedział kiedyś, że najlepszym odniesieniem do wielkiej przeszłości Europy, m.in. Rzeczpospolitej Obojga Narodów, jest to, co się dzieje w Polsce. Bo czym była wspólnota europejska dawnych wieków? Zbiorem pokłóconych, walczących ze sobą grup narodowych. Wyjątkiem zupełnie rzadkim była Rzeczpospolita Obojga Narodów, gdzie współżyły ze sobą najrozmaitsze grupy społeczne.

Powiat wyszkowski jest dobrym przykładem tego, do czego może doprowadzić kształt dzisiejszej Unii Europejskiej. Są ślady nie tylko tutejszych Mazurów, ale i Litwinów, tych, którzy przybyli ze wschodu, Rusinów, ale i z zachodu – Niemców, Holendrów, protestantów, którzy jeszcze do II wojny światowej zakładali tutaj własne miasta, potrafili współdziałać z sąsiadami. To jest wielki dorobek m.in. tego, co w powiecie wyszkowskim się dzieje. 

Prof. Samsonowicz przypomniał samorządowe tradycje Brańszczyka i Długosiodła:  – Był tu jeden z największych w Polsce samorząd grupy bartników. Był wspaniały samorząd ludzi sprowadzonych w XIII w. do obrony naszych granic, tzw. ludzi wolnych, posiadających prawo do noszenia broni. A potem rozwijały się wsie, miasta, które posiadały prawo samorządowe, tzw. prawo niemieckie. Jest to świadectwem zjawiska, którego nie sposób przecenić. Zjawiska, które pokazuje całej Europie, jak rozmaite ludy, języki, wyznania mogą prowadzić wspólne życie. Choć oczywiście, nie zawsze było sielankowo. Niech żyje samorząd, jako wyznacznik dzisiejszej cywilizacji świata postępowego, którego bardzo dobrym znamieniem i wyrażeniem jest samorząd powiatu wyszkowskiego. 

Autor:
Treść:
Kod z obrazka: