Wyszukaj na stronie

Nieczęsto się zdarza, żeby niewielka wieś wystawiła pomnik ku czci mieszkańców walczących o odzyskanie niepodległości Polski. A tak jest właśnie w Suwinie, gdzie od ponad 20 lat na skraju wsi stoi pomnik poświęcony 12 jego mieszkańcom - uczestnikom powstania styczniowego.
W powstaniu 1863 roku brało udział kilkunastu mieszkańców Suwina. Walczyli lub wspierali powstańców m.in. zbierając dla nich kosy, rzezaki, wymuszając podwody dla powstańców, wyłapując kręcących się po okolicy szpiclów.
Jeden z powstańców, Wincenty Jakacki, wtedy wachmistrz żandarmerii (brał np. udział w zbrojnym napadzie na kasę carskiego magazynu solnego w Wyszkowie 22 lutego 1863 r., a potem w potyczce między Popowem i Serockiem 22 czerwca), został skazany na 12 lat katorgi, Franciszek Kwiatkowski (za przetrzymywanie u siebie żandarmów, współudział w powieszeniu prowadzących w Suwinie karczmę Dawida i Esterę Zyskindów, którzy zdradzili powstańców) - na konfiskatę majątku i 12 lat ciężkich robót w kopalniach, a jego żona Eleonora (za szycie bandaży i pościeli do lazaretu powstańczego) - na 4 lata ciężkich robót w fabrykach. Karą dla Szczepana Kamińskiego było 8 lat ciężkich robót w twierdzach syberyjskich, pozbawienie praw i konfiskata majątku, a dla braci Wojciecha i Józefa Sieńkowskich (za pomoc powstańcom) - 2 lata roty aresztanckiej (przymusowe roboty pod rygorem wojskowym w Rosji carskiej) niżnienowogrodzkiej.
Ze skazanych do domu wrócił jedynie Józef Sieńkowski.
W 1984 r. powstał Komitet Budowy Pomnika w Suwinie, którego przewodniczącym został Stanisław Jakacki, wnuk powstańca. Rok później, zgodnie z zaleceniem władz wojewódzkich, przyjął nazwę Społeczny Komitet Pamięci Czynu Powstańczego 1863 roku w Suwinie, a na jego czele stanął pochodzący z Suwina dziennikarz Edward Sieńkowski, którego pradziadek - Kazimierz Sieńkowski - był w okresie powstania styczniowego sołtysem i wspomagał powstańców. Na projekt i realizację pomnika komitetowi udało się pozyskać pieniądze z Państwowego Funduszu Zamówień Plastycznych. Autorem pomnika z czerwonego piaskowca jest Mieczysław Borys, artysta rzeźbiarz z Milanówka.
Na pomniku, który został uroczyście odsłonięty 27 września 1986 roku, znajduje się napis: W hołdzie uczestnikom powstania 1863 roku - Józef Chojnacki, Wincenty Jakacki, Szczepan Kamiński, Franciszek Kowalski,  Andrzej Kuligowski, Eleonora Kwiatkowska, Franciszek Kwiatkowski, Michał Ochocki, Józef Sieńkowski, Kazimierz Sieńkowski, Wojciech Sieńkowski, Jan Zawadzki – suwinianie.

Wróć do listy artykulów z tego wydania