Badania Biblioteki Narodowej zostały przeprowadzone na reprezentatywnej ogólnopolskiej próbie 3.049 respondentów w wieku co najmniej 15 lat. W 2015 r. lekturę co najmniej jednej książki zadeklarowało 37% badanych, co oznacza, że 63% Polaków nie sięgnęło w ciągu roku po ani jedną książkę. Od 2002 r. spada też liczba badanych, którzy deklarują czytanie 7 i więcej książek rocznie, w ubiegłym roku stanowili 8,4% czytelników. „Poza kulturą pisma” znalazło się 14% badanych – nie czytają książek, gazet ani wiadomości w Internecie.

„Czytelnictwo książek w Polsce od 2008 roku oscyluje wokół wartości 2/5 populacji, w latach 1994-2004 odsetek ten był bliższy 3/5. Wyraźny spadek nastąpił zatem około dekadę temu. Podobnie jak w poprzednich latach zmienną najsilniej determinującą czytanie książek było wykształcenie – im wyższe, tym wyższy odsetek czytelników. (…) W porównaniu do roku 2000 czytelnictwo zmalało, obecnie najwyraźniej wśród mężczyzn i osób młodych. Wybory lekturowe badanych cechuje niewielka zmienność. Największą publiczność mają powieści, zwłaszcza romanse, sensacje i fantastyka” – podają autorzy badania.
 

W ubiegłym roku z wyszkowskiej Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej korzystały 8.244 osoby (2014 r. – 8.912, 2013 r. – 9.468); to zarówno czytelnicy książek, jak i prasy oraz bywalcy bezpłatnej kawiarenki internetowej. W różnego rodzaju imprezach, lekcjach bibliotecznych i akcjach czytelniczych wzięło udział 23.559 osób (w tym wiele grup zorganizowanych). – Dużą wagę przykładamy do oferty skierowanej do dzieci i młodzieży, bardzo staramy się pozyskać „narybek”. Współpracujemy z przedszkolami i szkołami – podkreśla dyrektor biblioteki Małgorzata Ślesik-Nasiadko.

Autorzy badania Biblioteki Narodowej zauważają, że nawyk czytania jest dziedziczony – uczymy się go w grupach, zwłaszcza w rodzinie i środowisku bliskich znajomych. – Dobrze byłoby, gdyby dzieci wynosiły z domu nawyk czytania – potwierdza Małgorzata Ślesik-Nasiadko. – Płynęłyby z tego same korzyści. W ostatnich latach jest coraz więcej ciekawych akcji promujących czytelnictwo, sięgamy nawet po autorytet prezydenta, by zachęcić Polaków do czytania. Uważam, że każdy sposób zwrócenia uwagi na książkę i czytelnictwo jest dobry w obliczu tego, co się dzieje, czy będzie to Narodowe Czytanie czy akcja Cała Polska Czyta Dzieciom, czy bookcrossing – nieodpłatne uwalnianie książek, czy też głośna i zabawna kampania „Nie czytasz? Nie idę z tobą do łóżka!” i wiele, wiele innych. Nasza biblioteka może pochwalić się akcją pod nazwą „Parada Moli Książkowych”, którą z powodzeniem organizujemy od kilku lat. W ubiegłym roku barwny korowód dzieci i młodzieży przemierzający ulice Wyszkowa w asyście nauczycieli i bibliotekarzy, promujący książki, czytanie i biblioteki, liczył sobie pół tysiąca uczestników. Można powiedzieć, że dział dla dzieci i młodzieży jest naszym konikiem. Prowadzimy zajęcia biblioteczne połączone z zabawą, zapoznajemy dzieci z biblioteką. Te działania mogą zaprocentować, jak w dzieciach obudzimy potrzebę czytania, to jest nadzieja…

Z zaproszeń biblioteki na różnego rodzaju spotkania korzystają też dorośli. – Na pewno uatrakcyjniają to miejsce, oswajają, zachęcają do korzystania – podkreśla Małgorzata Ślesik-Nasiadko. – Uczestnicy tych spotkań zaprzyjaźnili się już między sobą. To także integracja społeczna, np. na spotkania z filozofią przychodzą i starsi, i młodzież, odbywają się dyskusje z korzyścią dla obu grup. Teraz łączy nas również chór.
 

W gminie Wyszków czytelnictwo spadło nieco ponad 3%; to wynik lepszy od ogólnopolskiego. W 2015 r. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna odnotowała o 201 czytelników mniej niż rok wcześniej. – Nie jest to drastyczny spadek, takie wahania to w jedną, to w drugą stronę się zdarzają. To tendencja ogólnokrajowa – zauważa dyrektor biblioteki.

W ubiegłym roku wyszkowska biblioteka miała 6.097 czytelników (2014 r. – 6.298, 2013 r. – 6.430), wypożyczyła 121.027 książek. Średnio rocznie na jednego czytelnika przypadło więc 20 książek. Ubiegłoroczni rekordziści przeczytali ich znacznie, znacznie więcej. Wśród dzieci do lat 13 jeden z chłopców wypożyczył aż 222 książki, wśród dorosłych rekordzistka (z grupy wiekowej 45-60 lat) wypożyczyła aż 327 pozycji. Co ciekawe, aż 71% czytelników stanowią kobiety, 29% mężczyźni.

Czytelnicy wyszkowskiej biblioteki chętnie sięgali po współczesną literaturę polską. Dużą popularnością cieszyły się też powieści oparte na wydarzeniach historycznych, szczególnie dotyczących Rosji. Wśród pań niezmiennie zainteresowanie wzbudzają melodramaty, sagi i romanse. Mężczyźni częściej wypożyczali literaturę sensacyjną, przygodową i wojenną. Powodzeniem cieszą się też książki z zakresu psychologii, socjologii, medycyny. Oblegany był również dział geografii, zaopatrzony w przewodniki i książki podróżnicze. Od lat utrzymuje się też zainteresowanie biografiami i autobiografiami. Młodsze czytelniczki chętnie wypożyczały powieści romantyczne Jane Austin, Charlotte Bronte, Lwa Tołstoja. Niesłabnącym powodzeniem cieszyła się książka „Pięćdziesiąt twarzy Greya” oraz jej kontynuacje, i w tym przypadku czytelnicy musieli dokonywać rezerwacji i czekać cierpliwie w kolejce. Oblegane też były takie tytuły jak: „Dziewczyna z Syberii”, „Życie towarzyskie elit PRL”, „Czasy Secondhand: koniec czerwonego człowieka”, „Niebo istnieje naprawdę”, „Wyspa na prerii”. Bardzo poczytna jest Katarzyna Michalak, autorka literatury kobiecej. Jej książki powstają m.in.… w wyszkowskiej bibliotece. Pisarkę często można spotkać w przestronnej i wygodnej czytelni prasy. – Szczycimy się tym – przyznaje dyrektor biblioteki.

Dzieci bardzo chętnie czytały książeczki z serii: „Tupcio Chrupcio” i „Kura Adela”. Te starsze często wypożyczały literaturę fantasy, poczytne są też książki Ewy Nowak i Małgorzaty Musierowicz. Wielkim zainteresowaniem cieszyły się również powieści Johna Greena „Papierowe miasta” i „Gwiazd naszych wina”.

W ubiegłym roku zasoby biblioteki powiększyły się o 5.190 książek (w tym 4.931 zakupionych, pozostałe to dary). – Wciąż trzeba je kupować, bo jeśli nie ma nowości czytelniczych, to najlepsi czytelnicy odejdą – zauważa dyrektor biblioteki. Nowe tytuły biblioteka wybiera na podstawie zgłoszeń od czytelników. Co 2 tygodnie Biblioteka Główna Województwa Mazowieckiego (Biblioteka Publiczna m. st. Warszawy) zaprasza podległe jej pod względem merytorycznym placówki na przeglądy nowości wydawniczych. Bibliotekarze z okolicznych miejscowości dowiadują się, które książki są polecane, które warto, a które trzeba mieć na półkach. Wyszkowska biblioteka książki kupuje z gminnej dotacji i środków pozyskanych z ministerstwa kultury. W ubiegłym roku wydała na ten cel prawie 106,5 tys. zł (w tym 36 tys. zł z ministerstwa).

W 2015 r. biblioteka dysponowała pokaźnym zbiorem 130.458 woluminów (w tym 73.507 to zbiór biblioteki głównej, pozostałe – podmiejskich filii). Coraz bogatszy jest też zbiór audiobooków, biblioteka ma ich ok. pół tysiąca. – Mamy całkiem dobrą ofertę. Biblioteka publiczna musi mieć w zasadzie wszystko – podkreśla dyrektor. Może się zdarzyć, że książki specjalistycznej na półkach nie znajdziemy, ale jest możliwość wypożyczenia jej z innej placówki.

Biblioteka nie poddaje się technologii, która już dawno odebrała jej czytelników. Proces trwa od wielu lat, od kiedy w domach stanęły telewizory. – W którym domu nie czytano kiedyś Sienkiewicza? – zauważa Małgorzata Ślesik-Nasiadko. Do dziś – jak wynika z badań Biblioteki Narodowej – jest najczęściej wymienianym pisarzem. Nie dlatego jednak, że jest najpopularniejszy, ale to nazwisko Polacy mają chyba najgłębiej zakodowane. 

- Liczę na przesyt kultury obrazkowej i książka wróci do łask – dodaje dyrektor biblioteki. – Dla mnie czytanie, poza wszystkimi korzyściami, jakie z niego płyną, to po prostu wielka przyjemność.

Sama czyta ostatnio podróżnicze książki Colina Thubrona. Zaintrygowały ją również „Scenariusze syberyjskie” Wiesława Helaka, który z czytelnikami wyszkowskiej biblioteki spotkał się pod koniec lutego.

Autor:
Treść:
Kod z obrazka: